بررسی اثرات کیتوزان حاوی اسانس های اکالیپتوس و زیره بر مدت زمان نگهداری ماهی قزل آلا

سابقه و هدف: امروزه جهت افزایش مدت زمان نگهداری گوشت ها و فراورده های گوشتی، استفاده از ترکیبات نگهدارنده طبیعی رو به افزایش است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات کیتوزان حاوی اسانس های اکالیپتوس و زیره بر مدت زمان نگهداری ماهی قزل آلا بود. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، پس از تهیه اسانس اکالیپتوس و زیره، اثرات ضدمیکروبی اسانس ها به روش میکرودایلوشن علیه باکتری‏های شیگلا دیزانتری، لیستریا مونوسیتوژنز، استرپتوکوکوس پایوژنز و سالمونلا تایفی بررسی شدند. سپس اثرات اسانس های اکالیپتوس و زیره به صورت مجزا (غلظت های 25/0 درصد و 5/0 درصد)، ترکیبی (5/0 + 5/0 درصد) و هم چنین در ترکیب با کیتوزان (غلظت های 25/0 درصد و 5/0 درصد) بر روی کیفیت میکروبی ماهی قزل‏آلا در 1±8 درجه سانتی گراد در روزهای صفر، 3 و 6 بررسی شدند. نتایج با استفاده از نرم افزار 16 spss و آزمون واریانس و آزمون دانکن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: حداقل میزان غلظت مهار کنندگی باکتری‏ها و حداقل میزان باکتری‏کشی باکتری‏ها به ترتیب غلظت هایی بین 351/0 تا 25/11 و 406/1 تا 25/11 میلی‏گرم در میلی‏لیتر برای اسانس ها بود. اسانس اکالیپتوس 5/0 درصد بهترین اثر را در کاهش شمارش کلی باکتری‏ها، سرماگراها و انتروباکتریاسه‏ها در ماهی نشان داد. هم چنین استفاده از کیتوزان همراه با اسانس ها سبب کاهش شمارش کلی باکتری‏ها، سرمادوست‏ها و انتروباکتریاسه‏ها در ماهی قزل‏آلا شد (05/0>p). اثرات ضد باکتریایی اسانس های تنها نسبت به حالت سینرژیستی اسانس ها با کیتوزان کم تر بود (05/0>p). استنتاج: بنابراین می توان اسانس های مذکور را به عنوان جایگزینی برای ترکیبات نگهدارنده شیمیایی و هم چنین در بسته بندی های فعال در صنایع گوشت استفاده نمود.